System odprowadzania spalin ma za zadanie usunięcie na zewnątrz statku spalin z silników okrętowych, kotłów, czy spalarek okrętowych. Ważne jest, aby instalacja ta była w pełni sprawna. Jakiekolwiek uszkodzenie systemu wylotowego spalin mogłoby spowodować przedostawanie się szkodliwych substancji do pomieszczeń, w których znajduje się załoga, a to miałoby negatywny wpływ na ich zdrowie.
Instalacja odprowadzająca spaliny jest bezpośrednio powiązana z emitowaniem szkodliwych substancji do atmosfery. Dzięki zastosowaniu odpowiednich urządzeń możemy zmniejszyć ilość uwalniania tych związków, w celu spełnienia przepisów o emisji w Konwencji MARPOL.
NIESPRAWNOŚCI SYSTEMU ODPROWADZANIA SPALIN
Układ wydechowy na statku jest często pomijaną instalacją okrętową. Ze względu na możliwy wyciek trujących dla załogi związków konieczne jest wykonywanie regularnych przeglądów systemu odprowadzania spalin. Najczęstszymi niesprawnościami tego układu są:
• poluzowane śruby łączące rury układu odprowadzania spalin,
• nieszczelności na łączeniach rur,
• zagięte lub złamane rury,
• korozja powodująca wżery w materiale instalacji,
• zniszczone uszczelki na łączeniach rur.
Rys. 1 Wgniecenie w rurze systemu odprowadzania spalin
Ważne jest również, aby pamiętać o konserwacji i czyszczeniu wylotu spalin. Pomijanie tej części układu odprowadzania spalin może spowodować ich cofanie się.
Rys. 2 Zanieczyszczony wylot spalin na statku „Dar Młodzieży”
KONWENCJA MARPOL
Ze względu na wysoką emisję zanieczyszczeń do atmosfery konieczne było wprowadzenie licznych przepisów i norm regulujących tą emisję. Konwencja MARPOL 73/78 jest wynikiem tych działań.
Zawiera ona załącznik VI odnoszący się do zapobiegania zanieczyszczaniu powietrza przez statki. Dzięki temu ograniczono przepisami emisję szkodliwych dla środowiska związków wchodzących w skład spalin, jak np.: tlenków azotu, tlenków siarki, cząstek stałych, czy lotnych związków organicznych.
Rys. 3 Przykładowy schemat systemu odprowadzania spalin
MOŻLIWOŚĆ MODERNIZACJI SYSTEMU ODPROWADZANIA SPALIN NA PRZYKŁADZIE „DARU MŁODZIEŻY”
Coraz bardziej rygorystyczne normy emisji spalin wymuszają na armatorach unowocześnianie układów wylotowych spalin, co jest możliwe dzięki postępującej technice. Jedną z firm, która zajmuje się problemem zanieczyszczania środowiska przez wysoką emisję szkodliwych substancji jest firma ATON HT. Zaprojektowała ona urządzenie dopalania gazów po procesowych, o nazwie MOS (MicrowaveOxidationTreatment).
Rys. 4 Przykładowy reaktor oparty na technologii MOS
Jest to oczyszczanie gazów realizowane w reaktorach MOS, prostych konstrukcyjnie urządzeniach do dopalania zanieczyszczeń w gazach odlotowych emitowanych w trakcie typowych procesów spalania. Poprzez zainstalowanie tego urządzenia w instalacji odprowadzania spalin wyniki zawartości szkodliwych związków w spalinach byłyby niższe i spełniałyby normy stawiane w Konwencji MARPOL.
Rys. 5 Ubytki i uszkodzenia w rurze systemu odprowadzania spalin.
W celu uszczelnienia oraz odbudowy struktury rurociągów odprowadzających spaliny możliwe jest zastosowanie produktu firmy Belzona. Nałożenie powłoki Belzona5851 trwale zabezpieczy przed korozją elementy rurowe oraz uzupełni ubytki w materiale. Dzięki odporności na wysoką temperaturę można wykonać także renowację rur pod izolacją, co zagwarantuje odporność na korozję i wypełnienie powstałych wcześniej wżerów.
Rys. 6 Zakończona aplikacja powłoki Belzona5851
Na statku „Dar Młodzieży” konieczne jest wprowadzenie zmian w otwieraniu klap wylotu spalin (Rys. 2). Obecny system nie sprawdza się, ponieważ jest nieszczelny i źle skonstruowany, przez co spaliny dostają się na pokład. Rozwiązaniem tego problemu może być wydłużenie wylotu spalin za pomocą wysuwanej rury. Do prawidłowego funkcjonowania wylotu spalin niezbędne jest również uszczelnienie go. Nałożenie produktu firmy Belzona, nie tylko umożliwi szybkie zabezpieczenie przed niebezpiecznym przedostawaniem się spalin na pokład, ale również ochroni pokryte elementy przed korozją i negatywnym wpływem szkodliwych substancji zawartych w spalinach.
WNIOSKI
Modernizacja oraz renowacja instalacji odprowadzania spalin jest konieczna, aby zapewnić bezpieczeństwo załodze statku, a także spełniać wymagania dotyczące emisji spalin do atmosfery zawarte w Konwencji MARPOL.
W tym celu najprostsze jest:
• zainstalowanie urządzeń redukujących zawartość szkodliwych związków w spalinach,
• pokrycie odpowiednią powłoką rurociągów tego systemu.
Trzeba pamiętać jednak mimo wprowadzenia zmian o przeprowadzaniu regularnych przeglądów wylotu spalin oraz stanu rurociągów.
Autor: Klaudia Nowicka, Koło Naukowe „NAUTICA”, Uniwersytet Morski w Gdyni